بسیار خوشحالیم که همچنان با مجموعه مقالات و آموزش های کانفیگ سرور لینوکس همراه با وبنولوژی هستید. تا به اینجای آموزش ها، شما با بسیاری از جوانب کار آشنا شدید. الان می دانید که پس از دریافت یک سرور خام، چطور آن را از نظر امنیتی و کارکردی پیکربندی کنید، تا از این مرحله به بعد به سراغ سرویس های حیاتی برای داشتن یک سرور وب کامل برویم. این قسمت، قسمت ۹۹ می باشد که به صورت نظری به نحوۀ ساخت یک سرور وب می پردازد. اینکه مفهوم سرور وب چیست و چطور باید آن را ایجاد کرد.
اگر از ابتدای این مجموعه آموزش ها همراه ما بوده باشید، باید بدانید که هدف اصلیِ ما از پیکربندیِ سرور لینوکس چیست. هدف اصلی ایجاد یک سرور اینترنتی است که بتوان روی آن سایت های اینترنتی را پیاده سازی کرد، البته پس از اینکه سرور را از نظر سخت افزاری تهیه کردیم. به چنین محصولی سرور وب یا Web Server گفته میشود. با عطف به اینکه میتوان سرورهای رایانهای را با توجه به شاخص های مختلف به دسته بندی های مختلفی تقسیم بندی کرد، ما در اینجا وقتی از سرور صحبت می کنیم، منظورمان همان رایانه ای است که سایت های اینترنتی روی آن اقامت می کنند.
پس با توجه به این تعریفی که تا الان ارائه شد، یک چنین سروری باید شامل نرم افزارها و بسته های نرم افزاریِ خاصی باشد، تا بتوان کاری را انجام بدهد که ما می خواهیم. آموزش هایی که تا الان ارائه شد، تقریبا نیاز بود ما روی هر نوع سروری انجام دهیم و اطلاع کافی راجع به آنها داشته باشیم. اما از الان به بعد به سراغ سرویس ها (بسته های نرم افزاری) خواهیم رفت که خاص سرورهای وب است. یا همان سرورهایی که روی شبکۀ Web خدماتی را ارائه میکنند. به همین منظور به یک چنین سرورهایی سرور وب گفته میشود.
سرور وب و وب سرور
عبارت Web Server شاید در جاهای مختلف، مفاهیم مختلفی به خود بگیرد. مثلاً به سروری (رایانه ای) که اقدام به ارائۀ خدمات روی محیط وب می کند، سرور وب گفته میشود. از طرف دیگر به نرم افزاری که روی همین سرور نصب می شود تا به بازدید کنندگان سایت ارائۀ خدمات کند و صفحات اینترنتی را تحویل دهد هم، وب سرور گفته می شود. مثلاً نرم افزاری آپاچی یا انجینیکس نوعی وب سرور تلقی می شوند. از نظر لفظی شاید اختلافی بین این دو اصطلاح نتوان متصور شد. اما ما در اینجا یک قانون می گذاریم که هر وقت حرف از “سرور وب” به میان آمد، منظور همان کل رایانه ای است که برای میزبانیِ سایت ها از آن استفاده می شود. هر وقت هم سخن از “وب سرور” شد، منظور نرم افزاری است که صفحات وب را به بازدید کنندگان سایت تحویل می دهد. این نکته را در نظر داشته باشید.
نرم افزارهای سرور وب
حالا با این تعاریفی که عرض شد، می خواهیم بدانیم که یک سرور وب نیاز به چه نوع نرم افزارهایی دارد تا با نصب و پیکربندیِ آنها بتوان سایت روی آن اجرا کرد. این نرم افزارها یا همان بسته های نرم افزاری می توانند شامل موارد زیر باشند. البته باز هم بسته به هدف و نیاز ما، این موارد می توانند کم یا زیاد شوند.
- DNS Server : نرم افزاری است که روی سرور لینوکس ما نصب می شود و با آن می توان از دامنه های اینترنتی روی کلِ سرور خود استفاده کرد. پس یکی از اجزائ اساسی برای هر سرور وب، داشتن DNS سرور است. که بعد از آن می توان هر سند یا داده از هر سایت را با دامنه های مختلف آدرس دهی کرد. در قسمت های بعدی ما ابتدا پیکربندیِ DNS Server را خدمت شما آموزش خواهیم داد. فراموش نباید کرد که DNS دارای مفاهیم ویژه ای است. کار یادگیری آن را کمی پیچیده خواهد کرد. اما با توضیحاتی که خدمت شما خواهم داد، به سادگی از پس آن بر خواهید آمد.
- Web Server : همان نرم افزاری است که کار اصلی را روی سرور برای تحویل صفحات سایت به بازدید کنندگان انجام می دهد و ما با اصطلاح وب سرور از آن یاد می کنیم. Apache و Nginx از معروف ترین آنها هستند و ما در این سایت به آموزش هر دوی این وب سرورها خواهیم پرداخت.
- Database Server : این هم یک نرم افزار ویژه برای ذخیره کردن داده های سایت به صورت ساختار بندی شده و درون جداول منظم است. از جمله سرور پایگاه داده می توان به بستۀ نرم افزاریِ MySQL و MariaDB اشاره کرد که رایگان و باز متن هستند و به سادگی می توان هر کدام از آنها را روی سرور لینوکس نصب کرد و امکان استفاده از پایگاه داده را به کاربران سرور داد که داده های سایت خود را با استفاده از این قابلیت ذخیره سازی کنند. این بستۀ نرم افزاری به صورت همگام با زبان های برنامه نویسی مثل PHP قابلیت کار کردن دارد. پس از آنجایی که PHP را باید روی وب سرور نصب کرد، پایگاه داده ارتباط نزدیکی با وب سرور دارد.
- Mail Server : همانطور که از نامش پیداست، این گروه نرم افزار کارش ارسال و دریافت ایمیل ها می باشد. انواع مختلف میل سرور وجود دارند که Exim از بهترین و معروف ترین آنها است و با نصب و پیکربندی آن امکان ارسال و دریافت نامه های الکترونیک را برای کاربران سرور مهیا می کند.
- FTP Server : این نرم افزاری سرویس دهنده هم برای ارائۀ خدمات FTP مورد استفاده قرار می گیرد. از مهم ترین این سرویس دهنده، PureFTP و ProFTP هستند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. آموزش این نوع نرم افزار هم در دستور کار برای کانفیگ سرور وب لینوکس وجود دارد.
هر چند که سرویس هایی مثل SSH و IMAP و همچنین POP3 هم هستند که کاربردهایی را برای سرور وب ما به همراه دارند. که در آموزش های گذشته و آینده راجع به آنها بحث شده و خواهد شد. اما ۵ سرویس بالا، از اساسی ترین سرویس ها برای یک سرور وب محسوب می شوند که سرور شما بدون آنها حتماً لنگ خواهد زد.
با توجه به توضیحاتی که تا به اینجا راجع به راه اندازی سرور وب لینوکس خدمت شما عرض شد، از الان به بعد به عنوان مدیر سرور لینوکس باید یاد بگیرید که چطور سرویس هایی که در بالا خدمت شما گفته شده را نصب و پیکربندی کنید. که در درجۀ اول باید مفاهیم اصطلاحات تخصصی کار آشنا شوید. سپس به سراغ مراحل عملی بروید. که ما در آموزش های بعدی راجع به تک تک این سرویس ها، گام به گام آموزش ها را خدمت شما عرض خواهیم نمود.
پس با این پیش ذهنیت که در این مقاله برای شما ساخته شد شد، همچنین نکاتی که در قسمت های قبلی به آنها اشاره شد، از شما دعوت می کنیم با بخش های اصلی و جذاب تر مجموعه آموزش کانفیگ سرور لینوکس همراه با وبنولوژی باشید. که پس از طی کردن آنها قادرید صفحات سایت های خود که روی سرور میزبانی میشوند را شاهد باشد.
سلام
تشکر می کنم به خاطر آموزش روان و بی نقص شما ، سوالی دارم این که نحوه راه اندازی وردپرس روی سرور هم جز مباحث آموزشی شما هست یا خیر ؟ البته منظورم نصب و راه اندازی وردپرس روی سرور واقعی هست نه localhost
سلام و تشکر؛
وقتی از سرور وب صحبت میشه، یعنی شما سرور رو پیکربندی کنید، حالا بعد از اون هر نوع اسکریپتی رو می تونید مورد استفاده قرار بدید تا سایت تون ساخته بشه. از جمله وردپرس.