وبنولوژی

برخی از بسته های نرم افزاری که ما نیاز داریم آنها را روی سرور لینوکس CentOS نصب کنیم، در مخازن نرم افزاری یا Repositories پیش فرض سرور وجود ندارند. پس طبیعتاً دستور yum قادر به پیدا کردن و نصب آنها روی سرور نیست. همانطور که می دانید مخازن نرم افزاری سرورهایی روی شبکۀ اینترنت هستند که شامل بسته های نرم افزاریِ هر توزیع لینوکس هستند و ما با فعال کردن هر کدام از آن مخازن نرم افزاری می توانیم، از نرم افزارهای آن مخزن استفاده کنیم. در آموزش های گذشته راجع به نصب مخزن نرم افزاری RPMForge توضیح داده شد. اما حالا می خواهیم با هم با فعال کردن مخازن نرم افزاری EPEL و Remi روی CentOS در قسمت ۸۵ از مقاله های آموزشی مدیریت سرور لینوکس آشنا شویم.

فعال کردن مخازن نرم افزاری EPEL و Remi روی CentOS

نصب مخزن نرم افزاری EPEL

EPEL سرنامی از Fedora Extra Packages for Enterprise Linux مخزنی از نرم افزارهای سیستم عامل های مبتنی بر Fedora مثل همین CentOS و RedHat است.

در اولین گام باید از دستور زیر برای نصب بسته نرم افزاری به نام epel-release استفاده کنید که در خیلی از مواقع دیگر نیازی به انجام کار دیگری برای فعال کردن مخزن نرم افزاری EPEL نیست. پس زمانی که با حساب ریشه وارد سرور شدید، دستور زیر را بزنید:

yum -y install epel-release

اما اگر دستور بالا کار نکرد و به شما خطا داد، باید ادامۀ ماجرا را دنبال نمایید. فرض ما در هر صورت این است که سیستم عامل شما ۶۴-bit است. بسته به نسخۀ CentOS سرور، شما باید یکی از دستورات زیر را وارد کنید.

• CentOS and Red Hat Enterprise Linux 6.x

wget https://dl.fedoraproject.org/pub/epel/epel-release-latest-6.noarch.rpm
rpm -Uvh epel-release-6*.rpm

• CentOS and Red Hat Enterprise Linux 7.x

wget https://dl.fedoraproject.org/pub/epel/epel-release-latest-7.noarch.rpm
rpm -Uvh epel-release-latest-7*.rpm

در اولین مرحله یک سند rpm روی سرور شما دریافت می شود و سپس با دستور rpm سعی در نصب کردن آن مخزن در مجموعه مخازنِ نرم افزاریِ سرور شما می کند.

نکته ۱: دقت داشته باشید که حتماً باید نرم افزار wget نصب شده باشد. اگر نصب نبود با دستور yum install wget اول آن را نصب کنید.

نکته ۲: اگر با زدن دستور wget برای دانلود پروندۀ rpm روی سرور با خطای ۴۰۴ (یافت نشد) مواجه شدید، احتمالاً مسیر آن روی سرورهای مبداً تغییر کرده. شما باید به صفحۀ Fedora EPEL wiki page مراجعه کنید تا بتوانید بسته به نسخۀ سیستم عامل لینوکس خود، پروندۀ مخزنِ نرم افزاریِ مورد نظر را دریافت کنید.

نصب مخزن نرم افزاری Remi

این مخزن نرم افزاری شامل همان نرم افزارهای مخزن رسمی است. با این تفاوت که معمولاً شامل نسخه های جدیدتری از هر بستۀ نرم افزاری است. این مخزن برپایۀ EPEL می باشد. مشکلی که در این مخزن نرم افزاری وجود دارد و شما باید حتماً به آن توجه ویژه ای داشته باشید این است که، نام بسته های نرم افزاری در این مخزن با مخزن رسمی سیستم عامل یکی است. که در این صورت باعث تداخل در نصب و مخصوصاً به روز رسانی نرم افزارهای لینوکس می شود. پس در نصب مخزن نرم افزاری Remi نهایت دقت را داشته باشید. در خیلی از مواقع اصلاً نیازی نیست آن را به صورت پیش فرض فعال کنید. زمانی که قصد نصب یک نرم افزار از این مخزن را دارید به دستور yum منظور خود را بفهمانید.

بسته به سیستم عامل خود (البته حتماً باید ۶۴ بیتی باشد) دستور دریافت پروندۀ rpm و نصب آن را بزنید. اگر زمان زدن دستور wget پرونده ای برای دریافت پیدا نشد، نشانیِ سند تغییر کرده. بهتر است برای یافتن اطلاعات کامل تر به Remi Repository Configuration مراجعه کنید.

• CentOS and Red Hat Enterprise Linux 6.x

wget http://rpms.famillecollet.com/enterprise/remi-release-6.rpm
sudo rpm -Uvh remi-release-6*.rpm

• CentOS and Red Hat Enterprise Linux 7.x

wget http://rpms.famillecollet.com/enterprise/remi-release-7.rpm
sudo rpm -Uvh remi-release-7*.rpm

زمانی که این مخزن به فهرست مخازن مورد استفادۀ سرور شما اضافه شد، حالا بهترین کار این است که در زمان نصب یک بستۀ نرم افزاری تعیین کنیم که قرار است بسته از مخزن Remi نصب شود. که این کار را با مشخصۀ enablerepo می توان انجام داد.

yum --enablerepo=remi install php-tcpdf

اما اگر خواسته باشید این مخزن را برای همیشه فعال کنید (که پیشنهاد نمی شود) باید پروندۀ پیکربندیِ این مخزن را برای ویرایش کردن باز کنید.

nano /etc/yum.repos.d/remi.repo

قسمت [remi] آن را باید ویرایش کنید و به دنبال خطی بگردید که با enabled شروع شده باشد و مقدار آن را به ۱ تغییر دهید.

بررسی مخازن نرم افزاری موجود روی سرور

اگر خواسته باشیم ببینیم که همینک چه مخازن نرم افزاری فعال است که می توانیم نرم افزارهای روی آنها را روی سرور با یک دستور ساده نصب کنیم، می توانیم از دستور زیر استفاده کنیم.

yum repolist

بعضی از مخازن مثل Remi به طور پیش فرض غیرفعال هستند. که اگر خواسته باشید ببینید چه مخازن نرم افزاری هستند که غیرفعال اند، باید دستور زیر را بزنید.

yum repolist disabled

خوب، کار ما در اینجا تقریباً به انتها می رسد. فقط فراموش نکنید که به اخطارهایی که به شما داده شد، حتماً دقت کنید. اینکه هر چه بیشتر مخزن نرم افزاری روی سرور خود داشته باشید، مهم نیست. شما باید از مخازنی استفاده کنید که به بسته های نرم افزاری آن نیاز دارید. به عنوان مثال برای نصب نرم افزار htop که خیلی به کار ما خواهد آمد، باید اول مخزن نرم افزاری EPEL را فعال کنید.

بدین ترتیب تا اینجای آموزش های مدیریت سرور لینوکس شما به سادگی می توانید بسته های نرم افزاری روی سرور را از نظر نصب و حذف کردن مدیریت کنید. در ادامۀ مجموعه آموزشی کانفیگ سرور لینوکس به دیوار آتش سرور که یک بحث امنیتیِ بسیار پر اهمیت است می پردازیم. پس همچنان همراهیِ شما با وبنولوژی را تقاضامندیم.