وبنولوژی

اگر به تازگی از دیتاسنتر هتزنر سرور اختصاصی تهیه کرده باشید، باید بدانید، تا زمانی که یک سیستم عامل روی آن نصب نکنید، عملاً قادر به استفاده از آن نخواهید بود. حالا این سیستم عامل می‌تواند یکی از سیستم عامل‌های خانوادهٔ لینوکس یا ویندوز باشد. یا خود یک مجازی ساز مثل VMWare ESXi باشد؛ که روی آن چندین سرور مجازی و جداگانه می‌توانید ایجاد کنید. با ادامهٔ داستان همراه ما باشید، تا روش نصب سیستم عامل در سرور اختصاصی هتزنر را بیاموزید.

دیتاسنتر هتزنر، مثل هر فروشندهٔ دیگری، زمانی که یک سرور اختصاصی به مشتری خودش می‌فروشد، دسترسی‌هایی را هم برای کنترل سرور به وی می‌دهد. با استفاده از همین دسترسی‌ها می‌توان سیستم عامل را روی سرور نصب کرد و حتی آن را پیکربندی کرد.

پنلی که هتزنر برای کنترل سرور اختصاصی به شما خواهد داد، robot نام دارد. که در نشانی robot.your-server.de قابل دسترس است. روش‌های متفاوتی که به واسطهٔ همین پنل می‌توانید مبارت به نصب سیستم عامل کنید به قرار زیر می‌باشند:

• نصب از طریق KVM
• نصب از طریق Rescue
• نصب از طریق VNC
• نصب سیستم عامل با نصاب ویندوز یا لینوکس

با ورود به حساب خود در robot تمامی سرور‌هایی که در پنل خود دارید را در همان صفحهٔ اول می‌توانید ببینید. روی نام هر سرور که کلیک کنید، چند تا دکمهٔ تنظیماتی برای رفتن به همان بخش برای شما باز خواهد شد.

نصب سیستم عامل از طریق Lantronix KVM یا Raritan KVM

ترجیح خیلی از مدیران سرورها استفاده از این روش برای نصب سیستم عامل روی سرورهای اختصاصی هتزنر است. چون کنترل کاملی روی نسخه و نوع سیستم عامل، همچنین نوع RAID نرم افزاری و دیگر موارد مرتبط با نصب سیستم عامل، خواهند داشت.

دسترسی به KVM سرور را باید ابتدا درخواست داد. که برای مدت زمان محدودی، حداکثر ۳ ساعته می‌توان از آن برای نصب سیستم عامل استفاده کرد. برای شروع باید روی سربرگ Support در پنل سرور در روبوت کلیک کرد تا یک درخواست پشتیبانی بتوانیم ارسال کنیم. اگر به این سربرگ دسترسی ندارید، باید از فروشندهٔ سرور بخواهید این درخواست را به هتزنر ارسال نماید.

نوع Request Type را Remote Console (KVM) انتخاب کنید. Suggested appointment را گزینه اول انتخاب کنید و از قسمت Duration مدت زمان دسترسی و Your Message پیام خود را به انگلیسی برای دریافت این دسترسی وارد کنید. سپس روی send request کلیک کنید. حالا باید منتظر باشید تا اطلاعات ورود KVM برای شما ایمیل گردد. اطلاعاتی مثل موارد زیر برای شما ارسال می‌شوند:

http://fsn1-kvm39.hetzner.com
Username: kunde
Password: bBMa_9YKlMgsKYQhOQM

شما باید با مرورگر وارد نشانی داده شده شوید و از نام کاربری و رمز عبور داده شده برای ورود به KVM استفاده کنید. پس از آن دقیقاً به مانند این است که روبروی سرور فیزیکی نشسته‌اید و قادرید هر کاری که خواسته باشید را انجام دهید.

دقت کنید که گاهی اوقات به شما دسترسی Lantronix داده می‌شود و گاهی اوقات هم دسترسی Raritan. این دو نرم افزار هر دو یک کار را انجام می‌دهند. اما در طرز کارشان کمی متفاوت عمل می‌کنند. مثلاً‌ در Raritan به راحتی از روی رایانهٔ شخصی خود می‌توانید فایل ISO را بوت کنید و سیستم‌عامل را با آن نصب کنید. اما با Lantronix نمی‌شود! اول می‌رویم سراغ Lantronix.

مطابق تصویر بالا، ابتدا روی پیوند Interfaces در بالا سمت چپ کلیک کنید و سپس روی Virtual Media از فهرست Interfaces کلیک کنید، تا بتوانیم فایل ISO سیستم عامل‌مان را Mount کنیم. البته نکتهٔ مهم اینجاست که توسط Lantronix (چیزی که در تصویر زیر می‌بینید)، شما قادر به Mount کردن ISO ای که روی سیستم خودتان است به صورت مستقیم نیستید. ابتدا باید ISO را روی یک سرور SAMBA/CIFS آ‌پلود کنید و اطلاعات آن را در قسمت Image on Windows Share وارد کنید و روی Set کلیک کنید.

ولی برای این کار یک راه‌کار ساده‌تری هم وجود دارد و آن رفتن به نشانی http://mirror.hetzner.de/ از سایت هتزنر است. در اینجا بیشتر iso های سیستم عامل‌های معروف را خواهید دید. البته فقط از داخل خود شبکهٔ دیتاسنتر قابل دسترس هستند. سپس روی توزیع مورد نظر خود کلیک کنید و در اینجا به دنبال سند ISO مورد نظر گشته و نام آن را کپی می‌کنیم. مثلا نام CentOS-8-x86_64-1905-boot.iso را بر می‌داریم. در نظر داشته باشید که اگر قصد شما نصب ESXi است، در mirror هتزنر این مجازی ساز وجود ندارد و شما باید آن را خودتان روی یک فضای SAMBA/CIFS آپلود کنید.

در صورتی که خواسته باشید این کار را انجام دهید،‌ استفاده از فضای بکاپ یا همان Storage Boxes هتزنر بهترین راه حل است. فایل iso مثلا VMWave ESXi را آنجا آپلود می‌کنید و اطلاعات را به صورت زیر وارد می‌کنید:

به جای <file_name> نام فایل iso را وارد کنید. به جای <username> نام کاربری فضای بکاپ و در قسمت Password حتما رمز عبور فضای بکاپ‌تان را وارد کنید. در نهایت هم روی Set کلیک کنید. اگر با خطا مواجه شدید، مراحل را بررسی کنید و مجدد تست کنید. دقت داشته باشید که روی فضای بکاپ هتزنر حتماً قابلیت Smaba فعال باشد!

در آخر هم مراحل نصب را از طریق console مربوط به KVM همانند نصب سیستم عامل روی هر رایانهٔ دیگری طی کنید. به مدت زمانی که KVM را گرفتید هم دقت کنید که نهایت مدت زمان ۳ ساعت است. از طریق همان صفحهٔ اصلی پنل، با کلیک روی Click to Open KVM Console کنسول KVM را باز نمایید. یا از بالای صفحه KVM Console را کلیک کنید.

اما اگر به شما دسترسی Raritan داده شد، خیلی راحت وارد پنل مورد نظر می‌شوید. در قسمت KVM Port Access روی جعبهٔ سیاه رنگ کلیک می‌کنید تا پنجرهٔ KVM سرور باز شود (تصویر زیر).

برای Mount کردن فایل iso از رایانه‌ای که همینک به KVM متصل شدید، خیلی راحت می‌توانید روی دکمهٔ Connect ISO که شبیه به یک CD است کلیک کنید و از پنجرهٔ باز شده ISO Image را انتخاب کرده و با کلیک روی دکمهٔ زیرین آن، سند ISO موجود را از روی رایانهٔ شخصی خود انتخاب کنید.

حالا باید یک بار سرور را خاموش و مجدد روشن کنید و از طریق همین پنجرهٔ سیاه رنگ، مراحل نصب سیستم عامل را دنبال نمایید. گاهی اوقات نیاز است تا تنظیمات Boot سرور را تغییر دهید تا از روی فایل ISO بوت انجام شود تا بتوانید سیستم عامل را نصب کنید.

نصب سیستم عامل از طریق Rescue

از دیگر روش‌های نصب سیستم عامل روی سرورهای روت هتزنر، که کنترل کاملی نسبت به دیگر روش‌ها، روی نوع نصب می‌توان داشت، همین نصب از طریق Rescue است. اگر توزیعی از سیستم عامل وجود داشته باشد که به غیر از KVM، از طریق روش‌های دیگر قادر به نصب نباشیم، باید از این روش استفاده کنیم.

وارد پنل روبوت هتزنر می‌شویم و به سربرگ Rescue از سرور مورد نظر وارد می‌شویم. سیستم عامل و Architecture آن را انتخاب می‌کنیم و روی Activate rescue system کلیک می‌کنیم. این یک قابلیت برای بالا آوردن سیستم با یک سیستم عامل دیگر است. برای زمانی استفاده می‌شود که سیستم به حالت عادی بالا نمی‌آید. البته برای استفاده از اسکریپت installimage هم باید از این قابلیت استفاده کرد.

پس از فعال کردن Rescue شصت ثانیه فرصت دارید تا سیستم را Reboot کرده تا در دفعهٔ بعدی با سیستم عامل Rescue بالا آید. پس از فعال سازی Rescue به شما نام کاربری و رمز عبوری داده می‌شود که با آن توسط Putty یا هر نرم افزار SSH می‌توانید وارد محیط خط فرمان سیستم خود شوید.

در اینجا باید دستور installimage را وارد کرده و نسخهٔ توزیع سیستم عامل خود را انتخاب کنید. این Image ها از روی شبکهٔ خود هتزنر دریافت می‌شوند. اگر توزیع سفارشی میخواهید نصب کنید، Custom Image را انتخاب کنید.

در مرحله بعدی، یک ویرایشگر متنی باز می‌شود که تمامی متغیرهای تنظیمی را باید تنظیم نمایید. مثلا برای تنظیم HostName یا نوع پارتیشن‌بندی حتماً باید طبق اصولی که باید رعایت شوند، عمل نمایید. یکی از کارهایی که می‌توانید انجام دهید، فعال سازی LVM است که برای اتصال هاردها به سیستم خیلی کاربردی است.

زمانی که ویرایش این سند به اتمام رسید، دکمهٔ F10 را از صفحه کلید بزنید تا ذخیره سازی انجام شود و تاییدیه‌هایی از شما گرفته شود. از جمله تاییدیهٔ اینکه تمامی اطلاعات و LVMهایی که تا به الان ایجاد کردید، همگی پاک خواهند شد. اگر در ویرایش سند خطایی وجود داشته باشد، مجدد به همان ویرایشگر منتقل خواهد شد و باید خطا را برطرف کنید.

معمولاً طی چند مرحله تمامی کارهای لازم برای پارتیشن بندی و نصب سیستم عامل انجام شده و بسته به سخت افزار سرور اختصاصی، کار بعد از مدت زمانی به اتمام می‌رسد. بعد از آن با همان رمز عبور Rescue می‌توانید وارد محیط سیستم عامل تازه نصب شده شوید. سرور را Reboot کنید.

اگر در سند کانفیگ نصب تغییراتی را در پارتیشن بندی ایجاد کرده باشید، با دستور lsblk می‌توانید ساختار کلی پارتیشن‌های خود را ببینید.

در ویرایش سند کانفیگ installimage نهایت دقت را داشته باشید. در همان سند نمونه مثال‌هایی برای درگ بهتر از دستورات پیکربندی نصب آورده شده است. آنها را با دقت مطالعه نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر هم به این صفحه مراجعه کنید.

نصب سیستم عامل از طریق VNC

استفاده از این روش ساده است. ولی بزرگ‌ترین عیب آن محدود بودن نصب سیستم عامل‌هایی که خود هتزنر ارائه کرده است. در حال حاضر بیشتر از ۵ تا توزیع از لینوکس با این روش قابلیت نصب ندارد.

• CentOS 6.9
• CentOS 7.5
• Fedora 28
• openSUSE 42.3
• openSUSE 15.0

اما برای استفاده از این روش باید وارد سربرگ VNC از صفحهٔ Servers در پنل robots شد. زبان و توزیع سیستم عامل را از دو فهرست کشویی موجود در این صفحه انتخاب کرده و روی Active VNC installation کلیک کنیم.

پس از فعال کردن VNC installation به شما رمز عبور VNC داده خواهد شد که باید درون نرم افزار VNC client خود که روی سیستم‌تان نصب شده وارد کنید. VNC Viewer یا TightVNC نمونه‌هایی از این دست برنامه‌ها است، که حتماً باید با یکی از آنها وارد سرور خود شوید.

سپس سرور را از سربرگ Reset ریستارت می‌کنید و بعد از ۱ الی ۲ دقیقه به صفحهٔ گرافیکی مراحل نصب سیستم عامل انتخاب شده وارد خواهید شد.

نصب سیستم عامل با نصاب ویندوز یا لینوکس

در صفحهٔ مدیریت سرور در پنل robot سربرگی با عناوین Linux یا Windows وجود دارد که به ترتیب برای نصب توزیع‌های انتخابی لینوکس و یا ویندوز می‌توان از آن استفاده کرد. با استفاده از این روش هم سیستم‌عامل‌های انتخابی پیش روی ما قرار دارند. البته عیب دیگر این روش، تمامی اطلاعات قبلی موجود روی سرور به طور یکجا حذف خواهند شد!

شما باید توزیع لینوکس یا نسخهٔ ویندوز مد نظرتان را از قسمت Operating system انتخاب کنید. سپس از قسمت Language زبان را انتخاب کنید. حتماً هم باید تیک گزینهٔ Data loss را به معنای تایید حذف شدن تمامی اطلاعات روی هارد سرور را بزنید. سپس روی Active Linux installation کلیک کنید.

بعد از فعال کردن نصب سیستم عامل جدید، نصب خودکار شروع نخواهد شد. بلکه یا باید از درون خط فرمان خود سرور، یا از طریق سربرگ Reset در روبوت سرور را ریستارت کنید تا مراحل نصب شروع شود و تا انتها به صورت خودکار پیش خواهد رفت. بعد از اتمام مراحل نصب، به شما ایمیلی ارسال خواهد شد که از تکمیل نصب مطلع می‌گردید.

این همان روش خودکار استفاده از اسکریپت Installimage است. که البته در انتخاب توزیع‌های سیستم عامل محدودیت دارد. اما Installimage این محدودیت‌ها را ندارد.

جمع بندی

با وجود منابع کم و بیش قابل استفاده که به زبان انگلیسی در اینترنت موجود می‌باشد، در این مقاله سعی شد به طور کامل به چگونگی نصب کردن سیستم عامل، آن هم از هر نوع، روی سرورهای روت اختصاصی هتزنر پرداخته گردد. البته این تمام آنچه که باید بدانید نیست. با آموزش‌های دیگر وبنولوژی همراه باشید تا دانش لازم را کسب نمایید.