قسمت ۱۰۰ ام از مجموعه آموزشهای کانفیگ و مدیریت سرور لینوکس را با هم شروع می کنیم. طی چند قسمت با هم با مفاهیم استفاده از دامنه های اینترنتی روی سرور کار خواهیم کرد. در ابتدایی ترین مرحله هم باید بدانیم DNS چیست. DNS که به آن Domain Name System هم گفته میشود، سیستم نام دامنه نام دارد. در اصل یک سامانۀ نام گذاریِ غیر متمرکز و سلسله مراتبی برای رایانه ها، سرویس ها و دیگر منابعی است، که به شبکۀ اینترنت یا یک شبکۀ خصوصیِ متصل هستند. این یعنی چه؟ یعنی اینکه در ارتباط بین رایانه ها، سرویس ها و دیگر منابع، به جای نشانی به صورت اعداد بی معنی، از حروف و اعداد بامعنی استفاده گردد. این تبدیل به واسطۀ سامانۀ DNS انجام می گیرد که دارای مزیت های بسیاری است.
به طور واضح تر، همانطور که میدانید هر دستگاه روی شبکه یک عدد به نام IP دارد. برای تبدیل این عدد به دامنه و بالعکس، آن هم روی پروتکل های مختلف، سامانۀ DNS وارد عمل می شود. با رشد و توسعۀ اینترنت، این سامانه جزء جدانشدنیِ آن شده و خواهد بود.
سامانۀ DNS اطلاعات دامنه های مختلف را به صورت غیر متمرکز ذخیره میکند، یعنی روی رایانه های مختلف در سرتاسر جهان پراکنده هستند؛ به جای اینکه همۀ این اطلاعات را در یک جای مرکزی ذخیره سازی نماید. این امر باعث افزایش تحمل خطا و دسترسی پذیری سرویس های اینترنتی می شود. در هستۀ این سامانه پایگاه های داده ای هم وجود دارند که به نوعی اصل قضیه اند. این پایگاه های داده اطلاعات دامنه و همچین روابط ارتباطی بین رایانه ها و سرویس ها را در خود ذخیره می کنند. سرورهای نام یا NamaServer ها از جملۀ آنها هستند. هر دامنه می تواند NameServer یا به اختصار NS داشته باشد که به رایانه های دیگر می فهماند که اطلاعات آن دامنه روی چه رایانه ای ذخیره شده است. مثلاً وقتی NS های دامنۀ Webnology.ir موارد ns1.webnolog.net و ns2.webnolog.net هستند، به این معنا است که اطلاعات دامنه ما روی این دو رایانه که نشانی هایشان ns1.webnolog.net و ns2.webnolog.net است ذخیره شده است. حالا دیگر رایانه ها می توانند به تمامی سرویس های روی دامنۀ Webnology.ir دسترسی داشته باشند. کاری هم که ما روی سرور لینوکس خود باید انجام دهیم، ساخت و پیکربندیِ ns1 و ns2 است که با یک نرم افزار به نام نرم افزار DNS انجام می گیرد.
پس DNS در اصل مثل یک دفترچه تلفن جامع می ماند که هر وقت خواسته باشیم به یک سرویسی دسترسی پیدا کنیم، اول باید به سراغ این دفترچه تلفن برویم. مثلاً با زدن یک نشانی اینترنتی درون مرورگر اینترنتی، توسط یک طرز کاری، اول دامنه به IP تبدیل می شود. حال میتوان به رایانۀ مقصد دسترسی پیدا کرد. به عنوان مثال www.example.com را در نظر بگیرید که به ۹۳.۱۸۴.۲۱۶.۱۱۹ (IPv4) و ۲۶۰۶:۲۸۰۰:۲۲۰:۶d:26bf:1447:1097:aa7 (IPv6) تبدیل می شود.
برخلاف دفترچه تلفن، DNS می تواند خیلی سریع به روز رسانی شود و تغییر کند. همین موضوع باعث می شود که کاربر نهایی که فقط در حال استفاده از دامنه است، متوجه موضوع خاصی نشود. پس اگر مکان فیزیکی یک سایت یا سرویس تغییر کند، به دلیل تغییر آی پیِ آن، اما هنوز توسط همان دامنه می تواند قابل دسترس باشد. ما فقط باید تغییراتی را در اطلاعات DNS دامنۀ خود ایجاد کنیم. این یکی از مهم ترین مزیت سامانۀ DNS است؛ نشانی ها می تواند همیشه ثابت باشد. از طرف دیگر فناوری های مثل سرویس های ابری و CDN یا همان شبکۀ تحویل محتوا که به صورت پویا بر اساس شرایطی محتوای سایت را تحویل بازدید کننده می دهند، با سامانۀ DNS هستند که قادرند کار خود را انجام دهند. مثلاً در CDN می توان اطلاعات سایت را روی سرورهای مختلفی قرار داد. حالا بازدید کنندگان بر اساس شاخص نزدیکی به سرور سایت، محتوای سایت را از نزدیک ترین سرور دریافت می کنند. از کلیدی ترین عناصر این فناوری این است که DNS هم به کمک ما بیاید.
در انتها هم بد نیست اندکی راجع به Zone ها هم بحث کنیم. هر دامنۀ اینترنتی سطح دوم مثل webnology.ir یک فایل یا سند روی سرور DNS (همان نرم افزاری که ما باید به عنوان مدیر سرور نصب و مدیریتش کنیم) دارد که به آن Zone File (پروندۀ ناحیه) گفته میشود. در این سند انواع مختلف رکوردهای مرتبط با همان دامنه ذخیره می شود. هر نوع رکورد کارایی خاصی دارد که بعداً راجع به آن صحبت خواهیم کرد. مثلاً رکورد A برای انتساب یک IP به بخشی از همان دامنه کاربرد دارد. رکوردهای دیگری هم مثل رکورد CNAME، MX، NS، PTR هم هستند که در جای خود راجع به آنها هم خواهم نوشت.
پس تا اینجا را داشته باشید که DNS چیست و چه کاربردی برای شبکه های رایانه ای دارد. سرور ما هم به عنوان بخشی از یک شبکۀ اینترنت، باید یک سرویس DNS داشته باشد تا قادر به استفاده از دامنه های مختلف روی آن باشیم. پس برای کسب دانش بیشتر راجع به این مباحث با آموزش های آتیِ وبنولوژی هم همراه باشید.
۰ دیدگاه