لینوکس به عنوان یک سیستم عامل آزاد و متن باز، این امکان را به استفاده کنندگانش می‌دهد که هر طور خواستند بتوانند آن را دستکاری کرده و لینوکس مد نظر خود را بسازند. اصلاً به همین دلیل هم است که ما این همه توزیع از لینوکس در اختیار داریم که معمولاً هر کدام برای مقاصد خاصی توسعه داده شدند. از طرف دیگر هر نوع تنظیمی هم که خواسته باشیم می‌توانیم روی تک تک نرم افزارهای لینوکس اعمال کنیم که در بیشتر مواقع این تنظیمات از طریق دست بردن در پرونده‌های پیکربندیِ آنها انجام می‌شود. این پرونده‌ها، فایل‌های متنی ساده‌ای هستند که ما باید آنها را با یک ویرایشگر متن ویرایش کنیم. اینجاست که اهمیت کار با ویرایشگر متن در لینوکس جلوه نمایی می‌کند.
به همین منظور ما باید حداقل طریقۀ کار کردن با یک ویرایشگر متن را یاد بگیریم، که از آنجایی که انتخاب‌های زیادی برای استفاده داریم، ما به چند نوع از آنها در این مقاله اشاره می‌کنیم. در آموزش قبلی به FQDN و نحوۀ تنظیم کردن آن پرداختیم. از آنجایی که برای این کار و همچنین تنظیمات دیگر سرور لینوکس ما نیاز داریم پرونده‌های زیادی را ویرایش کنیم، باید با ویرایشگر متن در لینوکس آشنا باشیم.
اینکه ما لینوکس را چطور نصب کردیم (همراه با میز کار گرافیکی یا فقط محیط خط فرمان) نوع ویرایشگر متن ما هم تفاوت می‌کند. البته در هر حالت ما می‌توانیم از ویرایشگرهای مبتنی بر خط فرمان استفاده کنیم. اما اگر میز کار گرافیکی را روی لینوکس نصب کرده باشید، ویرایشگرهای گرافیکی هم در اختیار شما هستند. ویرایشگری مثل Gedit که دقیقاً کارکردی مثل notepad در ویندوز دارد؛ البته با کلی امکانات دیگر.
ویرایشگرهای مبتنی بر خط فرمان لینوکس
از آنجایی که ما سرور لینوکس را بدون میز کار داریم، پس طبیعتاً باید بتوانیم از این نوع ویرایشگر استفاده کنیم. معمولاً تمامی این ویرایشگرها کاربردی بسیار ساده دارند و رایگان و بدون مشکل قابل نصب هستند. از جملۀ این نوع ویرایشگرهای متنی در لینوکس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
emacs
ویرایشگر متن emacs
این ویرایشگر از نظریۀ هر چه بیشتر بهتر، استفاده می‌کند. دارای امکانات زیادی است که از ویژگی‌های بسیاری پشتیبانی می‌کند. روی اکثر توزیع‌های لینوکس نصب است و اگر نبود به راحتی با دستور yum می‌توانید آن را نصب کنید.
jed
ویرایشگر متن jed
این ویرایشگر از فهرست‌ها و دیگر اجزاء گرافیکی در محیط خط فرمان استفاده می‌کند. پس ظاهر این برنامه بسیار شبیه‌تر است به ویرایشگرهای گرافیکی. عمدتاً برای توسعۀ نرم افزار و برنامه نویسی استفاده می‌شود.
nano
ویرایشگر متن nano
از معروف‌ترین و در عین حال ساده‌ترین ویرایشگر متن در لینوکس محسوب می‌شود که بیشتر لینوکس کارها آن را می‌شناسند. ما هم از این ویرایشگر متن برای آموزش مدیریت و پیکربندی سرور لینوکس استفاده می‌کنیم و تمامی تصاویری که از محیط ویرایش متنی در این سایت می‌بینید، عمدتاً از درون نرم افزار است. همانطور که می‌بینید علائم راهنما در پایین این نرم افزار به وضوح دیده می‌شود که سبب تسهیل استفاده از آن می‌شود. برای تازه کارها هم بسیار جذاب است. در ضمن nano یک نسخۀ مشابه از Pico به حساب می‌آید.
vim
ویرایشگر متن vi
vim هم از معروف‌ترین ویرایشگرهای متنی است. البته بیشتر حرفه‌ای ها از آن استفاده می‌کنند. به دلیل اینکه استفاده کردن از آن دارای فلسفۀ خاصی است، معمولاً کسانی که تازه با دنیای لینوکس آشنا شدند، کمی گیج می‌شوند. اما اگر برای مدتی با لینوکس کار کنید، از vimهم لذت خواهید برد. دقت داشته باشید که زیرتوزیع‌های بسیاری از vim وجود دارد. مثلاً به طور پیش فرض نرم افزار vi روی توزیع CentOS لینوکس نصب است و با دستور vi می‌توانید از آن استفاده کنید.
این ویرایشگر از حالت‌های رنگی برای نمایش قسمت‌های مختلف کد پشتیبانی می‌کند و با استفاده از افزونه‌های متعدد می‌توان به قابلیت‌های آن افزود. همانطور که گفته شد، این ویرایشگر جزئی از استاندارد لینوکس محسوب می‌شود. پس اگر قسمتی از زندگی شما را لینوکس تشکیل می‌دهد، شاید ارزشش را داشته باشد که آن را به طور کامل بیاموزید.
ویرایشگرهای گرافیکی لینوکس
علاوه بر ویرایشگرهایی که فقط در محیط خط فرمان قابل استفاده بودند، ما در لینوکس ویرایشگرهای گرافیکی هم داریم که تصاویر نمونه‌ای از آنها را در زیر می‌بینید.
gedit
ویرایشگر متن gedit
از ویرایشگرهای معروف و البته پیش فرض لینوکس میزکار Gnome است. بیشتر افراد لینوکس کار این ویرایشگر را دیده‌اند و حداقل چند بار با آن کار کردند. امکان نمایش رنگی کدها، چاپ کردن سند، پشتیبانی از افزونه‌ها، بررسی اشتباهات به چندین زبان و حالت سربرگ بندی را دارد.
gvim
ویرایشگر متن gvim
این ویرایشگر متن لینوکس سعی در ارائۀ یک نسخۀ گرافیکی از vim را دارد. در حالی که امکان استفادۀ کاملاً گرافیکی را دارد، اما هنوز باید فلسفۀ استفاده از vim را یاد داشته باشید.
NEdit
ویرایشگر متن nedit
یکی از ویرایشگرهای ساده و البته اصلی سیستم عامل‌های Unix است.
Tea
ویرایشگر متن Tea
ویرایشگر گرافیکی بر پایۀ Qt است. رنگ بندی کدها، پشتیبانی در سیستم عامل‌های مختلف، پشتیبانی از متن ساده، پشتیبانی از زبان‌های برنامه نویسی، مدیریت پرونده و … از ویژگی‌های این برنامه است، به طوری که آن را تبدیل به یک IDE قدرتمند کرده است. تصویر بالا نمایی از ویرایشگر Tea در اوبونتو است.
Sublime
ویرایشگر متن Sublime
Sublime هم یکی ویرایشگر متن حرفه‌ای البته تجاری است. به طوری که رایگان نیست و استفاده کنندگان آن باید برای نصبش پول پرداخت کنند. از بیشتر زبان‌های برنامه نویسی و رنگ بندی کدها پشتیبانی می‌کند. بسیار کاربرپسند هم هست. حتی برای سیستم عامل‌های دیگر مثل ویندوز و مکینتاش هم ویرایش‌هایی دارد.
برای نصب کردن هر کدام از ویرایشگرهای متن لینوکس، به راحتی می‌توانید از دستور yum استفاده کنید. البته در توزیع‌های Debian Base مثل اوبونتو باید از دستور apt-get استفاده نمایید. به این صورت:
yum -y install nano
در دستور بالا ما قصد نصب کردن ویرایشگر nano را داریم. به جای nano نام هر کدام از ویرایشگرهای متنی بالا را می‌توانید به کار ببرید.
با توجه به معرفی که در اینجا راجع به ویرایشگر متن در لینوکس داشتیم، حالا با دید بازتری می‌توانید آموزش‌های بعدی مدیریت سرور لینوکس را دنبال کنید. چرا که یکی از اصول اولیۀ کار با سرور لینوکس آشنایی با ویرایشگر متن در لینوکس است. در آموزش بعدی شما را به طور کامل با ویرایشگر nano آشنا خواهم ساخت.
۰ دیدگاه